Rola logopedy wobec rodziców
Logopeda w przedszkolu ma za zadanie przede wszystkim przekazać rodzicom techniczną wiedzę, jak mają radzić sobie z dzieckiem podczas zabaw logopedycznych w domu. Wskazuje na kolejność utrwalania głosek na danym etapie terapii, pokazuje jak wywołać daną głoskę, przekazuje ćwiczenia, które mają ułatwić pracę w domu.
Jedną z najważniejszych zasad terapii logopedycznej jest systematyczność, dlatego logopeda w przedszkolu pełni często funkcję przewodnika, a obowiązek systematycznego, codziennego utrwalania ćwiczeń spoczywa na rodzicach. Wielu rodziców zapomina, że w dużej mierze sukces terapii zależy właśnie od nich.
Niezależnie od formy udzielanej pomocy rodzice powinni jak najczęściej kontaktować się z logopedą. Taka współpraca jest niezbędnym czynnikiem osiągnięcia przez dziecko sukcesu. Można kontaktować się osobiście, przez wychowawcę, telefonicznie a także poprzez zeszyt, który bardzo często staje się głównym środkiem komunikacji między logopedą, a rodzicem w trakcie roku szkolnego.
Więcej nie znaczy lepiej
Często logopedzi nie zadają do domu zbyt dużej ilości ćwiczeń (lepiej mniej ćwiczeń, za to wykonywanych regularnie).
W początkowej fazie terapii sukcesem będzie, jeśli rodzic znajdzie czas na poćwiczenie z dzieckiem choćby 5 minut dziennie! To też dobrze wpłynie na poczucie sukcesu. Tempo postępów w terapii jest sprawą indywidualną, zależną od predyspozycji dziecka, ale kontynuacja ćwiczeń w domu (choćby w minimalnym zakresie) dobrze wpłynie na postępy. Bo przecież, kiedy uczymy się mówić, to odbywa się to nieustannie w różnych codziennych sytuacjach, a nie skokowo (np. tylko na zajęciach logopedycznych raz w tygodniu).
Co utrudnia rodzicom pracę z dzieckiem w domu?
Większość rodziców wskazuje, iż ćwiczenia logopedyczne w domu to dla nich dodatkowy obowiązek, w związku z tym mają trudności w zmotywowaniu samych siebie. Najczęściej pochłonięci wieloma obowiązkami nie znajdują czasu, by dodatkowy pracować z podopiecznymi.
Dzieci również bardzo często nie ułatwiają rodzicom tego zadania. Wolą spędzać czas na zabawie lub szybko nudzą się nieciekawą formą ćwiczeń.
Jak sprawić, aby ćwiczenia w domu sprawiały radość i satysfakcję zarówno rodzicom jak i dzieciom?
Zabawa – zamiast suchych tekstów do powtarzania
Warto aby rodzice przygotowali razem z dziećmi grę, która ułatwi utrwalanie prawidłowej wymowy ćwiczonych wyrazów.
Przykłady ciekawych gier logopedycznych do samodzielnego wykonania w domu:
1. Gra planszowa. Słowa, zwroty lub zdania zapisujemy na karteczkach (każde na osobnej małej kartce). Przygotowujemy też duży arkusz papieru z bloku technicznego, z naklejonymi małymi ponumerowanymi kopertami. Do każdej koperty chowamy kartkę z utrwalanym wyrazem (związkiem wyrazowym lub zdaniem). Potrzebne będą także: kostka i pionki do gry (np. ludziki, nakrętki od butelek, samochodziki). Gra ma proste reguły: uczestnicy rzucają kostką i przechodzą kolejno po numerowanych kopertach. Z koperty, na której się zatrzymają wyciągają karteczkę z napisem (może to być zadanie do wykonania lub słowo, zwrot, zdanie do powtórzenia). Za prawidłowo powtórzone słowo lub dobrze wykonane zadanie gracze otrzymują punkty. Wygrywa oczywiście ten, kto zbierze więcej punktów.
2. Śmieszne miny. Przygotowujemy karty z minami wyrażającymi emocje bądź zabawne grymasy twarzy (np. z wyciągniętym na brodę językiem, uniesionym do góry językiem, ściągniętymi w dzióbek wargami).
3. Lustro. Siadamy na przeciwko dziecka i przez jakiś czas zachowujemy się jak jego lustro. Powtarzamy gesty, miny, powtarzamy słowa. Potem oczywiście role się zmieniają i warto wykorzystać ten czas, aby zachęcić dziecko do wykonania ćwiczeń artykulacyjnych (no wykonujemy różne ruchy językiem i wargami) lub do powtarzania sylab, wyrazów, krótkich zdań z utrwalaną właśnie głoską.
4. Zgadywanka. Przygotowujemy 6 małych pojemników (mogą to być np. kubki lub małe pudełka), pod którymi ukryte są karteczki z obrazkami lub wyrazami zawierającymi ćwiczone głoski. Zadaniem grających jest losowanie kostką pojemników i odgadywanie, co się pod nimi znajduje. Po odgadnięciu wkładamy pod pojemnik nową kartkę.
5. Memory. To również seria gier pamięciowych. Uczestnicy zabawy rozkładają zestaw kart. Karty zostają wymieszane. W zestawie znajdują się po dwie karty tego samego typu. Gracze mają za zadanie odsłaniać zawsze dwie takie same karty. Na kartach widnieją ilustracje lub wyrazy z ćwiczonymi głoskami. Przy każdorazowym odsłanianiu karty, trzeba na głos wypowiedzieć nazwę.
Ważne jest, aby rodzic czynnie uczestniczył w takich grach i grał wraz z dzieckiem. Rodzic tak samo jak dziecko wykonuje zadania i powtarza słowa. Wówczas przestaje to być żmudnym obowiązkiem i staje się fajną zabawą dla obu stron. Oczywiście można zaangażować do zabawy wszystkie własne dzieci.
Dlaczego rola rodzica w terapii logopedycznej jest tak ważna?
Rodzice bardzo często oczekują, iż podjęta terapia u logopedy rozwiąże szybko ich i dziecka problemy. Sądzą, iż uczestniczenie dziecka w zajęciach logopedycznych raz w tygodniu jest wystarczające aby nastąpiła poprawa w mowie dziecka. Niejednokrotnie trudno zachęcić rodziców do podjęcia ćwiczeń razem z dzieckiem i logopedą podczas prowadzonej terapii. Warto pomyśleć o tym, że im wcześniej nauczymy dziecko prawidłowej wymowy, tym mniej problemów pojawi się w przyszłości. Utrwalone w wieku przedszkolnym złe nawyki bardzo trudno zniwelować, gdy dziecko wkroczy już w wiek szkolny.
Ale warto sobie również uświadomić, że terapia może być nie tylko obowiązkiem. Ćwiczenia logopedyczne w domu mogą być świetną formą kontaktu rodzica z dzieckiem i jednocześnie chwilą przyjemnego relaksu. Ważne jest, aby obie strony (i rodzic, i dziecko) czerpały radość i satysfakcję z tej formy bycia razem.
/Gabriela Skrzypska/
